بیانیه سومین کنفرانس دوسالانه اقتصاد آب

 

 

سومین کنفرانس دوسالانه اقتصاد آب با حضور نمایندگان وزارتخانه‌های نیرو و جهاد کشاورزی، نمایندگان بخش خصوصی از اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، اعضای کمیته برگزاری کنفرانس‌، صاحب‌نظران اقتصادی در بخش آب، به میزبانی اتاق ایران و با مشارکت شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران، مهندسی آب و فاضلاب کشور، وزارت جهاد کشاورزی و مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب و با همکاری متخصصان و محققان برجسته و حضور اساتید دانشگاه، کارآفرینان بخش خصوصی، کارشناسان حوزه آب و کشاورزی و دانشجویان علاقه‌مند در روزهای دوم و سوم اسفندماه سال 1401 برگزار شد. شعار کنفرانس، "آشکارسازی آثار جامع (اقتصادی، محیط زیستی، اجتماعی و سیاسی) آب در تخصیص و باز تخصیص" و محورهای کنفرانس به شرح زیر تعیین شد:

  • آب و اقتصاد کلان
  • فضای کسب‌وکار بخش آب
  • آب و توسعه پایدار
  • تنظیم مقررات و توسعه رقابت در بخش آب
  • مدیریت تقاضا و مصرف آب

در این رویداد علمی-پژوهشی، بیش از 117 مقاله دریافت و از میان مقاله‌های دریافتی 24 مقاله برای ارائه شفاهی و 44 مقاله به‌صورت پوستر مورد پذیرش هیئت داوران قرار گرفت. باهدف بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌سازی انجام‌شده، همزمان 3 کارگاه تخصصی نیز برنامه‌ریزی و برگزار شد.

در این کنفرانس، با اتکا به بررسی و آسیب‌شناسی دبیرخانه دائمی کنفرانس، ضمن در نظر گرفتن نتایج کنفرانس‌های برگزار شده قبلی، تغییراتی در مسیر و شیوه برگزاری کنفرانس با هدف بررسی ابعاد وسیع‌تر به‌منظور اثربخشی بیشتر و تأکید ویژه به مسائل اصلی و به‌روز کشور در زمینه اقتصاد آب صورت گرفت. در همین ارتباط، سه نشست تخصصی برای موضوع مهم اقتصاد آب کشور شامل: تخصیص و باز تخصیص آب، جایگاه آب در برنامه‌های توسعه و به‌ویژه برنامه هفتم و همچنین ظرفیت‌های محیط کسب‌وکار بخش آب با تمرکز بر فعالیت بخش خصوصی، برنامه‌ریزی و اجرا گردید. افزون بر این، نشست‌های تخصصی ارائه مقالات پژوهشگران و کارگاه‌های مهارت‌آموزی و انتقال تجربه نیز برگزار شد. یکی از مشخصه‌های بارز سومین کنفرانس اقتصاد آب که به‌عنوان یکی از مأموریت‌های محوله از بیانیه کنفرانس دوم تعقیب و اجرائی شد، همکاری نزدیک با مجامع دانشگاهی و پژوهشی، اندیشکده‌ها و اتاق‌های فکر و گسترش شبکه متخصصان اقتصاد آب بوده است. لذا ضمن تأکید مجدد بر اهداف بلندمدت بیانیه‌های کنفرانس اول و دوم، چکیده رهنمودهای متخصصان در سومین کنفرانس را به شرح زیر به اطلاع صاحب‌نظران و مدیران ارشد کشور و بخش آب و کشاورزی می‌رساند:

  • مازاد بر منابع آب تخصیص‌یافته و در حال بهره‌برداری، در حال حاضر نه‌تنها منابع آبی جدیدی برای پاسخگویی تقاضاهای رو به رشد آب، وجود ندارد بلکه توجه به تأمین تقاضاهای اولویت‌داری همچون تعادل‌بخشی، تأمین حقابه‌های محیط زیستی، تأمین آب شرب سالم و بهداشتی و نیاز صنایع نیز باید مورد توجه قرار گیرد. از آنجائی که تحقق برنامه‌های توسعه کشور مستلزم تحقق رشد اقتصادی هدف‌گذاری شده است، بنابراین، برای تحقق همزمان رشد اقتصادی و صیانت از منابع آب، تمرکز بر بازبینی و مدرن‌سازی ابزارهای تخصیص و باز تخصیص و برنامه‌های ارتقاء بهره‌وری اجتناب‌ناپذیر است.
  • بخش مهمی از عوامل بحران آب، ناشی از بی‌توجهی به این عامل مهم (کمیابی آب در عین دشواری کنترل برداشت غیرمجاز) در سیاست‌گذاری‌های بخش آب است زیرا برداشت آب به‌عنوان یک نهاده اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی توأم با درجه کمیابی بالا، دارای مشخصه کنترل ناپذیری است.
  • سیاست‌های کلان کشور ازجمله برنامه‌های خودکفائی، رشد جمعیت، گسترش اشتغال مبتنی بر مصرف آب و … می‌بایست با لحاظ شرایط محدودیت شدید آبی کشور مورد بازنگری، اصلاح و تجدیدنظر قرار گیرند.
  • احصاء آثار، هزینه‌ها و منافع جامع (اقتصادی، محیط زیستی، اجتماعی و سیاسی) و لحاظ این آثار در تخصیص و باز تخصیص آب برای رسیدن به وضعیت مطلوب دارای اهمیت حیاتی است. عدم توجه به جامعیت این آثار موجب تصمیم‌گیری‌های نادرست و خسارت‌های جبران‌ناپذیری در بخش آب شده است.
  • به موازات بهره‌برداری از شیوه‌های کلاسیک و تجربیات کشور در زمینه تخصیص و بازتخصیص، بازبینی و بازنگری مکانیزم‌های تخصیص و بازتخصیص، سازگار با محیط‌های رقابتی برای آشکارسازی ارزش اقتصادی آب با لحاظ مقررات متضمن اصول رقابتی ضروری است. بدیهی است رویکرد استفاده از ارزش اقتصادی آب مستلزم شناخت رسمی حقابه‌ها بوده و مغایر استمرار حمایت‌های هوشمند و هدفمند از بخش کشاورزی نیست.
  • علی‌رغم تأکید بر تکالیف قانونی تبیین شده بخش آب در برنامه ششم توسعه نظیر کاهش 11 میلیارد مترمکعب برداشت و مصرف آن، آسیب‌شناسی دستاوردهای برنامه‌ هفتم توسعه، با اهداف تعریف‌شده سازگار نیست. لذا ضمن ضرورت پرهیز از تجویز نسخه‌های قدیمی در برنامه هفتم، ضروری است تیمی از متخصصان، مأمور بازبینی نگرش به بخش آب در برنامه هفتم شده و یافته‌های آنان مورد توجه خاص سیاست‌گذاران قرار گیرد.
  • علی‌رغم تأکیدات فراوان در اسناد بالادستی کشور مبنی بر ایجاد بستر مناسب برای فعالیت‌های بخش خصوصی، به دلیل ضعف ساختارها و درون‌گرایی حاکم برنهادهای ذی‌ربط دولتی در بخش آب، شرایط و فضای محیط کسب‌وکار برای فعالیت‌های بخش خصوصی فراهم نیست. عدم تبیین حقوق بهره‌برداران، ابهام و عدم شفافیت و سرعت در تخصیص و باز تخصیص منابع آب، پیچیدگی‌ها و موانع در صدور مجوزهای سرمایه‌گذاری، مداخله‌های متعدد و مستمر در قیمت‌گذاری‌ها (عدم جبران آثار این‌گونه مداخله‌ها)، عدم تسهیلگری و حمایت و پشتیبانی لازم از بخش خصوصی به‌ویژه در تأمین منابع مالی و نیز در مواجهه با محدودیت‌ها و موانع پیش رو، موجب گردیده است که به استثنای موارد محدود آن‌هم به روش‌های استقراضی تأمین مالی، سرمایه‌گذاری قابل توجهی در روش‌های غیر استقراضی انجام نشود. دراین‌ارتباط، کارشناسان، خبرگان و فعالین مدعو در سومین کنفرانس دوسالانه اقتصاد آب، بر لزوم اصلاح فرآیندها و نظام تسهیلگری و نیز ظرفیت‌سازی در بخش‌های مختلف بر اساس نقشه راه تدوین شده مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران تأکید دارند.
  • به‌منظور بررسی مباحث مطرح‌شده مقرر گردید، نشست‌های فصلی برای توجه مستمر به مهم‌ترین موضوعات بخش آب، کنفرانس سوم را به کنفرانس چهارم متصل نماید.

دبیرخانه دائمی کنفرانس ضمن تشکر ویژه از کلیه متخصصان صاحب‌نظر در بخش‌های آب، اقتصاد، اجتماعی و محیط زیستی که در این مسیر همکاری شایسته داشته‌اند، خود را موظف به پیگیری مستمر به‌منظور تسهیل و پیاده‌سازی توصیه‌های کارشناسی صاحب‌نظران می‌داند. در همین ارتباط، با اهتمام در برگزاری نشست‌های فصلی، همچنان محیط مساعدی برای تعامل گسترده‌تر، هم‌اندیشی برای تشخیص مسائل اساسی و ارائه راه‌حل‌های قابل‌اتکا تدارک دیده خواهد شد. امید می‌رود نهادهای تصمیم‌ساز و تصمیم گیر ذی‌ربط ضمن توجه به رهنمودهای ارائه‌شده توسط صاحب‌نظران در حوزه‌های مختلف، زمینه‌ساز در هم تنیدگی تفکر و تصمیم در بخش آب بوده و بخش آب را به محیطی مستعد برای خردورزی و میزبان شایسته‌ای برای خردمندان و صاحب‌نظران مبدل نمایند.

 

جهت دانلود متن بیانیه اینجا کلیک نمایید. 

 

 

منتشرشده در اسلایدشو

 

 

 جهت دریافت برنامه  سومین کنفرانس دوسالانه اقتصاد آب اینجا کلیک نمایید.



 جهت دریافت برنامه کارگاه‌های سومین کنفرانس دوسالانه اقتصاد اینجا کلیک نمایید. 


 

منتشرشده در اخبار
سه شنبه, 30 فروردين 1401 04:36

برگزاری نشست با تشکل‌های اقتصاد آب

 

 

برگزاری نشست با تشکل‌های اقتصاد آب

دبیرخانه دائمی اقتصاد آب با مشارکت وزارت نیرو اقدام به برگزاری نشست تخصصی و صمیمانه با تشکل‌ها، اندیشکده‌ها، انجمن‌ها و پژوهشکده‌های مرتبط با حوزه آب و اقتصاد آب نمود. دبیرخانه اقتصاد آب در راستای اجرای مفاد بیانیه دومین کنفرانس اقتصاد آب مبنی بر مشارکت هر چه بیشتر مراکز و تشکل‌های فعال در زمینه آب و اقتصاد آب در کنفرانس، نشست مذکور را جهت همفکری و هم‌افزایی و مشارکت نهادهای مذکور در سومین کنفرانس اقتصاد آب به‌صورت مجازی و حضوری تدارک دید. در این نشست ابتدا آقای دکتر حیدری به‌عنوان دبیر علمی کنفرانس، توضیحاتی در خصوص اهداف کنفرانس و هدف از برگزاری نشست را بیان کردند و در ادامه آقای بهزاد فکاری سردهایی، سوابق دو کنفرانس برگزارشده و روند اجرایی کنفرانس پیش رو را توضیح دادند. در ادامه نمایندگان مراکز و تشکل‌ها در جلسه اعم از اندیشکده امیرکبیر، مرکز همکاری‌های ریاست جمهوری، مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، دفتر مقررات و تنظیم بازار وزارت نیرو، موسسه فنی و مهندسی کشاورزی، موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، اندیشکده زیست‌پذیری شهری، موسسه مطالعات راهبردی بازنشستگی صبا، مرکز نکسوس دانشگاه امیرکبیر، اندیشکده تدبیر آب، انجمن مردم نهاد ایرانرود، کمیته آب و محیط زیست پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست جمهوری و خانه آب ایران به بحث و گفتگو پرداختند. طی مذاکرات صورت گرفته، مقرر شد که به مراکز و تشکل‌های متقاضی، پانل و کارگاه‌های آموزشی و فرصت ارائه نتایج مطالعات تخصیص داده شود.

 

 

 

 

منتشرشده در اخبار

پيرو اطلاع رساني قبلي، بدينوسيله از تمام صاحب نظران و متخصصان اقتصادي دعوت مي‌شود با ارائه مقاله، پيشنهاد برگزاري كارگاه آموزشي، برگزاري نشست‌هاي تخصصي و ساير شيوه‌هاي خلاقانه براي تسهيل شناسائي مسائل اصلي بخش آب كشور و راهكارهاي حل مساله در سومين دور كنفرانس ملي اقتصاد آب مشاركت نمايند. از آنجائي كه اين كنفرانس با مشاركت و پشتيباني اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران، وزارت نيرو (شركت مديريت منابع آب ايران و شركت مهندسي آب و فاضلاب كشور)، جهاد كشاورزي و سازمان برنامه و بودجه برگزار مي‌شود، به طور بي‌واسطه منجر به انتقال توصيه‌هاي سياستگذاري و همچنين راهكارهاي ارتقاء وضع موجود به واحدهاي ذيربط خواهد شد: مشاركت در اين كنفرانس، علاوه بر ويژگي فوق و ساير مزيت‌هاي متعارف كنفرانس‌هاي ملي، از مزاياي زير برخوردار خواهد بود:


  • اعطاي گواهي شركت در كنفرانس
  • اعطاي گواهي ارائه مقاله
  • تقدير مالي از مقالات منتخب
  • برنامه‌ريزي براي چاپ مقالات منتخب در مجلات علمي–پژوهشي
  • معرفي ايده‌هاي برتر و مقالات كاربردي براي برخورداري از فرصت حمايت مالي در انجام پژوهش‌هاي كاربردي
  • حمايت علمي (مشاوره)، همكاري در رفع نيازهاي اطلاعاتي و تقويت علمي رساله‌هاي دكتري ارائه دهندگان مقالات
  • درج مشخصات پژوهشگران (صاحبان مقالات برتر) در فهرست متخصصان اقتصاد آب
  • استفاده از ظرفيت علمي و توان كارشناسي پژوهشگران منتخب در داوري و نظارت طرح‌هاي پژوهشي.


باعث افتخار دبيرخانه دائم كنفرانس ملي دو سالانه اقتصاد آب است بتواند كانون انعكاس صداي متخصصان اقتصاد كشور باشد. اميدواريم هيچ يك از پژوهشگران اين عرصه، بخش آب كشور را از يافته‌هاي علمي و تجربي خود در اين حوزه محروم ننمايند.


دبيرخانه دائم كنفرانس

منتشرشده در اخبار
چهارشنبه, 08 اسفند 1397 05:26

کتاب اقتصاد منابع آب

 

 کتاب اقتصاد منابع آب 

در سال­‌های اخیر اقتصاد آب به‌­عنوان شاخه‌­ای از علم اقتصاد که تخصیص منابع محدود آب را میان بخش‌­ها و محصولات مختلف مورد بررسی قرار می‌­دهد در کشور ما مورد توجه قرار گرفته است. تدریس درس اقتصاد منابع آب و اقتصاد آب در آبیاری برای دانشجویان رشته‌­های اقتصاد کشاورزی و منابع طبیعی و هم­چنین مهندسی آب مبین این توجه و گرایش می‌­باشد. نگارنده کتاب در چند سالی که به کار تدریس در گروه‌­های اقتصاد کشاورزی و مهندسی آب مشغول بوده‌­است جای خالی کتابی در این زمینه که از یک سو در برگیرنده نظریه و اصول اقتصادی تخصیص و مدیریت آب در واحدها و بنگاه‌­های اقتصادی بوده و از سوی دیگر در ارتباط با مسائل مدیریت آب در ایران باشد را احساس نموده است. کتاب حاضر بر اساس تجربیات چندین سال تدریس درس اقتصاد منابع آب و اقتصاد آب در آبیاری به دانشجویان رشته‌­های اقتصاد کشاورزی و منابع طبیعی و مهندسی آب تدوین شده و برای دیگر رشته‌­های اقتصاد و مدیریت آب و همچنین کارشناسان و مدیران وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی و مهندسین مشاور مفید می‌­باشد.

سر فصل های کتاب

فصل اول: نقش اقتصاد آب در مدیریت منابع آب

فصل دوم: مفاهیم بنیادی در اقتصاد آب

فصل سوم: روش های ارزش گذاری آب و استخراج توابع عرضه و تقاضای آب

فصل چهارم: روش‌های ارزش‌گذاری کالاها و خدمات غیربازاری آب

فصل پنجم: تخصیص آب: تئوری و نظام‌های تخصیص آب

فصل ششم: قیمت‌گذاری آب

فصل هفتم: ارزیابی نظام نرخ گذاری آب در ایران با تأکید بر آب کشاورزی

فصل هشتم:  بررسی تطبیقی و اجمالی قیمت گذاری آب کشاورزی و خانگی در کشورهای منتخب جهان و ایران

فصل نهم: اقتصاد آب زیرزمینی

فصل دهم: آب مجازی و نقش آن در مقابله با کمبود آب و ارتقاء کارآیی مصرف آب

فصل یازدهم: ارزیابی اقتصادی  اجتماعی و زیست محیطی طرح های توسعه منابع آب

فصل دوازدهم: اقتصاد آب و اصلاحات نهادی

فصل سیزدهم: اقتصاد آب‌های غیرمتعارف: امکانات و محدودیت‌ها

 

مولف: دکتر غلامرضا سلطانی

ویراستاران: دکتر شاهرخ شجری و مهندس سمانه ایروانی

ناشر: مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران

 

تلفن تماس جهت تهیه کتاب:   85732844 - 021

 

 

 دست اندرکاران دومین کنفرانس ملی اقتصاد آب

 

1 - مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران
2 - شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران
3 - شرکت مادر تخصصی مهندسی آب و فاضلاب کشور
4 - معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی
5 - معاونت فنی زیربنایی و تولیدی سازمان برنامه و بودجه کشور

 


 

منتشرشده در دبیرخانه اقتصاد آب
جمعه, 28 ارديبهشت 1397 21:03

محورهای دومین کنفرانس اقتصاد آب

 

محورهای دومين کنفرانس ملی اقتصاد آب

 

محوراول : دولت، اقتصاد کلان و بهره وری آب

1- آب حساب های ملي
2 - الگوهای تدوين و استقرار نظام حسابداری ملی آب
3 - تحليل آثار اقتصادی متقابل آب و متغيرهای کلان اقتصادی
4 -اقتصاد آب و آمايش سرزمين
5 - جايگاه اقتصادی آب در سياست های کلی و برنامه های توسعه کشور
6 - آب، اشتغال و رشد اقتصادی سازگار با کم آبی کشور
7 - الگوهای چگونگی تأمين امنيت غذائی سازگار با محدودیت منابع آب کشور
8 - ديپلماسی آب (در چارچوب اقتصاد سياسی)

 

محوردوم : تخصيص بهينه آب، نقش تنظيم مقررات و بازار آب در بهره وری آب

9 - ارزيابی و تحليل اقتصادی نظام های تخصيص آب
10- ارزيابی کارايی و بهره وری آب در مصارف مختلف
11- الگوهای کارآمد نظام تعرفه و قيمت گذاری آب برای تخصيص بهينه منابع آب (زيرزمينی و سطحی)
12- زیرساخت های نهادی (اقتصادی، زیست محيطی، اجتماعی، حقوقی و فنی) تنظيم مقررات در بخش آب
13- مدل مطلوب نهاد تنظيم مقررات بخش آب:
14- تقويت و توسعه بازارهای محلی و منطقه ای آب:
15- تجارت آب ( فيزيکی و مجازی)
16- آثار متقابل اقتصاد آب و انرژی:
17- کارائی نظام جاری قيمت گذاری در بخش آب با تاکيد بر ارائه الگوهای نوين قيمت گذاری:
18- چالش بازار رقابتی و حفاظت بلندمدت منابع آب:
19- بهره وری بنگاه های زنجيره ی عرضه آب

 

محورسوم : بهبود و توسعه محيط کسب و کار در بخش آب

20- ارزیابی وضع موجود سرمایه گذاری در فعالیت های آب و فاضلاب و توصیه های سیاستی برای مدیریت
ریسک آن:
21- تحلیل و ارزیابی روش ها و الگوهای متعارف سرمایه گذاری بخش آب با تأکید بر مدل های کارآمد و
سازگار با محیط کسب وکار ایران:
22- شناسایی فرصت ها و زمینه های سرمایه گذاری در مدیریت مصرف و تقاضا با تاکید بر منابع آب
زیرزمینی:
23- مدل های نوین تحلیل جامع مالی-اقتصادی طرح های آب )تولید، انتقال، توزیع و مصرف(:
24- رویکردهای نوین مدیریت دارائی در بخش آب:
25- روش های مشارکت دولت و بخش خصوصی برای تسهیل سرمایه گذاری در طرح های آب و فاضلاب:
26- نقش بورس و بازار سرمایه در توسعه محیط کسب و کار فعالیت های آبی

محورچهارم : اقتصاد آب، مديريت تقاضا و مصرف

 

27- ساختار مالکیت منابع و تاسیسات آبی ( تبیین حقوق حقابه بران و بهره برداران، زنجیره عرضه و
تقاضای آب، خصوصی سازی و...)
28- نقش ارزش اقتصادی و ذاتی آب در مدیریت کم آبی:
29- ارزیابی اقتصادی فناوری های نوین در مدیریت عرضه، تقاضا و مصرف آب:
30- ابزارهای غیرقیمتی در مدیریت عرضه، تقاضا و مصرف آب:
31- بررسی و شناسایی اثر بازگشتی در سیاست های مدیریت مصرف
32- ظرفیت شبکه های اجتماعی و فناوری اطلاعات در اقتصاد آب :
33- ابزارهای اقتصادی به منظور کاهش هدر رفت و ضایعات آب:
34- آسیب شناسی سیاست گذاری در بخش آب

 

محورپنجم : اقتصاد آب و محيط زیست

35- تحلیل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی ادامه وضع موجود مدیریت منابع آب:
36- ارزیابی و تحلیل اقتصادی آثار متقابل آب و اقلیم:
37- ارزیابی و تحلیل آثار اقتصادی طرح های آب بر محیط زیست )قبل و بعد از اجرا(:
38- بررسی و تحلیل تمایل به پرداخت جامعه برای حفاظت از محیط زیست در بخش آب:
39- مطالعات موردی برای سیاست گذاری و مدیریت زیست محیطی دریاچه ها و تالاب ها :
40- ارزیابی اثرات اقتصادی آلودگی منابع آب:
41- تحلیل آثار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی افت سطح آب های زیرزمینی

 

 

منتشرشده در دبیرخانه اقتصاد آب
جمعه, 28 ارديبهشت 1397 20:48

شعار دومین کنفرانس اقتصاد آب

 

 

شعار دومین کنفرانس ملی اقتصاد آب

 

 

         کارآمدی ابزارهای اقتصادی در بهبود بهره‌وری آب          ب   

 

منتشرشده در دبیرخانه اقتصاد آب
پنج شنبه, 27 ارديبهشت 1397 12:54

بیانیه اولین کنفرانس اقتصاد آب

 

 

بیانیه اختتامیه‌ی نخستین کنفرانس ملی اقتصاد آب

«بسم الله الرحمن الرحیم»

 

وزیر محترم نیرو : فارغ از تعارفات، گرایش های سیاسی و تعلقات سازمانی و بخشی، کار علمی در مورد اقتصاد آب باید با مشارکت همه صاحب نظران در بخش های اقتصادی، سازمان های اجرایی، مجامع علمی و تحقیقاتی کشور و حتی با مشارکت بخش های مختلف اعم از مهندسی، اقتصاد، علوم انسانی، حقوق و ... صورت گیرد تا با همگرایی در زمینه های نظری بتوانیم به یک برنامه مشترک ملی در خصوص مسئله آب و اقتصاد آب برسیم.

کنفرانس اقتصاد آب با حدود 1300 نفر شرکت کننده با 48 مقاله و 6 کارگاه آموزشی و با همکاری بخش دولتی و بخش خصوصی ( شرکت آب و فاضلاب کشور، شرکت مدیریت منابع آب و اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار گردید.محورهای کنفرانس فوق عبارتند از :

 • ارزش گذاری اقتصادی در نظام تخصیص منابع آب (آب های غیر متعارف ،آب مجازی و بازار آب)

• مدیریت عرضه ، تقاضا و الزامات اقتصادی در مدیریت منابع آب

• فرصت ها و ضرورت های سرمایه گذاری و مشارکت بخش خصوصی و عمومی در طرح های آب - فاضلاب و نوآوری های مالی

• الزامات اقتصادی در تعیین مدل های قیمت گذاری آب و خدمات فاضلاب

• کاربردهای اقتصاد چرخشی در بخش آب (اقتصاد پساب، اقتصاد محیط زیست، رد پای بوم شناختی آب)

• اقتصاد آب بدون درآمد (مصارف غیر مجاز،هدر رفت آب، حاشیه نشینی )

• اقتصاد آب و توسعه پایدار (رشد فراگیر،آب و آمایش سرزمین و امنیت غذایی )

• حسابداری آب (نقش آب در حساب های ملی)

جمع بندی این همایش در زیر ارائه می گردد.

بسیار خرسندیم که با استعانت از پروردگار متعال، رویداد نخستین کنفرانس ملی اقتصاد آب به انجام رسید. این کنفرانس که با ا نگیزه‌ی تعامل، هم‌افزایی و ایجاد ظرفیت‌های فکری و علمی در موضوع اقتصاد آب برگزار شد، محفلی برای بیان ایده‌ها و تجربه‌های برآمده از مبانی، تنگناها، ظرفیت‌ها و بایدها و نبایدهای اقتصاد آب است و بر این باوریم که از این رهگذر، تبادل تجربه‌ها و ایده‌های برجسته در بازنگری و استقرار مبانی علم اقتصاد در مدیریت اقتصادی آب فراهم آید و ثمره‌ی آن سرعت بخشیدن به بالندگی، پیشرفت و پایداری هرچه بیش‌تر تامین و توزیع پایدار آب در کشور باشد.

برگزارکنندگان کنفرانس اذعان دارند که این کنفرانس اگر چه اولین نوع خود در کشور است و نمی‌توان از آن انتظار داشت که تمامی هدف‌های مورد نظر را برآورده سازد، اما بعنوان اقدامی ارزشمند در مسیر بهره‌گیری از تئوری‌ها و یافته‌های به روز و علمی اقتصاد در مواجه با کمیابی آب به شمار می‌رود.

عدم تعادل در عرضه و تقاضای آب، عدم تخصیص بهینه‌ی منابع آب و بهره‌وری اندک آب، مهم‌ترین تنگناها و مشکلات کنونی آب کشور است که سیاست‌گذاران و نظام تصمیم‌گیری، باید به آنها توجه ویژه داشته باشند. در کنار شرایط اقلیمی، سیاسی فرهنگی، یکی دیگر از متغیرهای اثرگذار در ایجاد شرایط فاجعه‌آمیز کنونی آب کشور، بی‌توجهی به نقش قیمت‌ها در تخصیص بهینه‌ی آب است. متاسفانه در کشور ما قیمت‌گذاری آب و خدمان آن، بیشتر بر مبنای معیارهای اجتماعی، قانونی، اداری و حسابداری انجام می‌شود و ملاحظات اقتصادی کمترین نقش را دارند. قیمت‌هایی که مصرف‌کنندگان می‌پردازند، بر پایه‌ی درصد ناچیزی از هزینه‌های حسابداری تولید، توزیع و خدمات منضم به آب تعیین می‌شود و از مدل‌های کارآمد اقتصادی، برای قیمت‌گذاری استفاده نمی‌شود. عدم توجه به الزامات اقتصادی در قیمت‌گذاری آب و خدمات آن، موجب شده است که آب چه بعنوان یک کالای نهایی و چه بعنوان یک نهاده، در بخش‌های گوناگون اقتصادی کشور، کالایی رایگان و یا بسیار ارزان محسوب شود.

به یقین، وضعیت کنونی کمیابی منابع آبی، پایین بودن بهره‌وری و مشکلات گوناگون زیست محیطی، پیامد این نوع نگرش اشتباه است. برای کاهش اثرات منفی بحران و ا جرای سیاست‌های راهبردی بهینه در حوزه آب، باید بیش از پیش به ابزارها و راهکارهای اقتصادی توجه شود.

مباحث طرح شده در مقاله‌های ارایه شده در این کنفرانس به خوبی اهمیت و در عین حال خلاء ناشی از عدم توجه به مدیرت اقتصادی آب را هویدا ونمایان ساخت. آن چه که گویندگان و نویسندگان مقاله‌های کنفرانس برآن اتفاق نظر داشته و آن را در بهبود و ارتقای مدیریت آب کشور لازم و ضروری می‌دانند، در هفت بند به شرح زیر خلاصه می‌شود. انتظار می‌رود کلیه ذینفعان، دلسوزانه و با حسن نظر هریک به فراخور اختیار و مسئولیت خود، در تحقق آن‌ها که پایداری و بهره‌مندی قانون‌مند همه‌ی نیازمندان به آب، با حداکثر بهره‌وری از منابع محدود آب کشور را فراهم می‌کند، بکوشد.

1- در کنار سایر نقش‌های آب در ملاحظات سیاسی، مهندسی، فرهنگی، زیست محیطی و نظامی، لازم است آب، بعنوان یک کالای راهبردی اقتصادی و اجتماعی شناخته شود. بدیهی است نقش کالایی آب، با فراهم بودن حداقل آب مورد نیاز ، بعنوان یک حق مسلم مهم انسانی منافات ندارد.

2- باتاکید بر توانایی بازار در تخصیص بهینه‌ی منابع آب و نیل به کارآمدی اقتصادی، تلاش برای ایجاد و توسعه بازارهای محلی آب ضرورت دارد. موانع تشکیل چنین بازارهایی در حوزه‌های حقوقی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و عدم دسترسی به اطلاعات جامع و کامل، گسترده است. با توجه به وجود شکست بازار که ناشی از اطلاعات ناقص، عوارض بیرونی و هزینه‌های زیست محیطی باشد، دولت باید با تنظیم بازار از شکست آن پیشگیری نماید. برای رفع موانع تشکیل و پایداری بازارآب، لازم در یک دوره‌ی گذار، اقداماتی به شرح ذیل انجام شود.

الف) لازم است در یک ساز و کار قانونی، حقوق حقابه داران به رسمیت شناخته شده و قابلیت مبادله در بازار داشته باشد. بدیهی است تحقق این امر، زمینه‌ی لازم را برای ایجاد بازارهای محلی آب، تعادل بخشی به عرضه و تقاضا را که زمینه ساز و برانگیزاننده‌ی مصرف کنندگان در بهره‌وری بیشتر است ، فراهم می‌آورد.

ب) تحویل حجمی آب بخش کشاورزی، از الزام‌ها و ضروریت‌های تشکیل بازار آب است که باید مورد ت دقیق و توجه برنامه‌ریزان قرار گیرد.

ج) در شرایط کنونی که تشکیل و استقرار بازار آب متاثر از موانع گفته شده، در کوتاه مدت قابل تصور نمی‌باشد لازم است تمهیدهایی برای ارزش گذاری ذاتی آب در کشور، به گونه‌ای که منابع آبی در مناطق مختلف کشور، با توجه به درجه کمیابی آب قیمت‌گذاری گردد، اندیشیده شود.

د) در بخش آب شرب راستا استطاعت اقشار کم درآمد نیز باید مدنظر قرار گیرد.

3- به منظور فراهم ساختن اطلاعات مناسب اقتصادی بخش آب، لازم است در مرکز آمار ایران، نظام حسابداری آب ایجاد شود.

4- به دلیل وجود روابط پیچیده در عرضه آب لازم است در استفاده از مشارکت خصوصی در بخش عمومی از رویکرد یکپارچه‌ای استفاده شود که در آن بخش تولید و توزیع هماهنگ باشند. در این خصوص باید مدل‌های جدید قیمت‌گذاری واگذاری پروژه‌ها به بخش خصوصی با لح اظ منافع اجتماعی، جایگزین مدل‌های موجود شوند.

5- به منظور پیگیری مسایل مربوط به اقتصاد آب، پیشنهاد می‌شود کنفرانس ملی اقتصاد آب، با ایجاد دبیرخانه‌ی دائمی با تواتر دوسالانه برگزار شود.

بی‌شک در آینده موضوعات آب و فاضلاب گسترده‌تر و پیچیده‌تر خواهد شد و مدیریت اقتصادی آن نیز نیازمند هوشمندی، چابکی، انعطاف‌پذیری و جامع‌نگری در ابعاد گوناگون است. امید است برنامه ‌ریزان و سیاستگزاران بخش آب و آبفا کشور همچون گذشته با وجدان دینی، غیرملی و تعصب حرفه‌ای ف همت و تلاش مضاعف خود را در فایق آمدن بر دشواری‌های پیش‌روی و به ثمررساندن برنامه‌های اقتصادی مدیریت آب به کار گیرند.  

 

 

 

منتشرشده در دبیرخانه اقتصاد آب
پنج شنبه, 27 ارديبهشت 1397 12:13

دومین کنفرانس اقتصاد آب

 

{module BT Slideshow Pro}  

  

منتشرشده در دبیرخانه اقتصاد آب
صفحه1 از2
مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب
ارتباط با ما
آدرس: تهران، خیابان طالقانی، نبش خیابان شهید موسوی (فرصت)، پلاک ۱۷۵ - اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، ساختمان جدید ، طبقه ۳
صندوق پستی: ۱۵۸۳۶۴۸۴۹
تلفن: ۸۵۷۳۲۸۴۳-۸۵۷۳۲۸۴۹
پست الکترونیکی: info@awnrc.org
telegraminstagram