مقدمه

بر مبنای بارندگی متوسط (حدود 242) میلیمتر تولید داخلی و با احتساب آب­های مرزی، حدود 130 میلیارد متر مکعب برآورد میزان منابع آب تجدید پذیر کشور بوده است، لیکن از اوایل سال های 1370 به دلیل نادیده گرفتن شاخص اکولوژی و پایداری در برنامه­های توسعه منابع آب و سیر تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی توام با بروز پدیده تغییر اقلیم و کاهش بارندگی و افزایش درجه حرارت، منابع آب کشور کاهش قابل ملاحظه­ای یافته به نحوی که می­توان گفت ظرفیت آب­های سطحی حداقل 45 درصد کاهش یافته و با برداشت سالیانه حدود 11 میلیارد متر مکعب بیشتر از میزان ظرفیت تجدیدپذیر آبخوان­ها، بحران آب زیرزمینی نیز تشدید گردیده به نحوی که منابع آب کشور دچار بحران ملی و منطقه­ای شده است و حداکثر ظرفیت آبی قابل برداشت به جای 130 میلیارد متر مکعب گذشته، در حال حاضر حدود 100 میلیارد متر مکعب برآورد می­گردد و این در حالی است که علاوه بر پاسخ افزایش تقاضای آب به دلایلی چون رشد جمعیت و توسعه بخش های اقتصادی (صنعت کشاورزی و خدمات) بایستی نیاز آبی محیط زیست را نیز به عنوان یک بخش مهم تقاضا که در گذشته به علت نادیده گرفته شدن آن موجب بروز بحران­هایی چون خشک شدن دریاچه­ها و محیط­های آبی (ارومیه، گاوخونی، بختگان، مهارلو) و بروز پدیده ریزگرد و تهدید جدی امنیت اقتصادی و اجتماعی بسیاری از نقاط کشور رو به رو نموده است، درنظر گرفت. توجه جدی به تامین تقاضاها، تخصیص حداقل سهم زیست محیطی آب دریاچه­ها و محیط­های آبی توام با اقدام موثر در برنامه تعادل بخشی آب­های زیرزمینی همراه با اعمال مدیریت تقاضا در مصرف آب را بایستی از اقدامات اساسی آینده آب دانست. لازم به ذکر است که علی­رغم وجود اسناد بالادستی و قوانین وضع شده و آئین نامه­های فراوان در زمینه آب نیز نظیر سیاست­های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در بخش آب مصوب مورخ 23/10/1377 که در تاریخ 3/11/1379 توسط مقام معظم رهبری تایید و طی شماره 1/76230 مورخ 3/11/1379 دفتر معظم له ابلاغ گردیده و یا راهبردهای توسعه بلند مدت منابع آب کشور مصوب 11/8/1382 هیئت وزیران و یا قوانین مطرح در برنامه های اول لغایت پنجم در مورد آب متاسفانه اقدام موثری در زمینه توجه، اعمال و رعایت اینهمه مصوب مشاهده نمی­گردد و شاید اگر بدرستی مورد توجه و رعایت قرار میگرفت کشور شاهد اینهمه نارسائی و بروز بحران نمیشد.

مطالعه بیشتر...