چکیده آمار تجارت خارجی بخش کشاورزی و صنایع غذایی

 در نه ماهه نخست سال 1398

 و مقایسه آن با مدت مشابه سال های قبل

این گزارش با پردازش و تحلیل اطلاعات بخش کشاورزی و صنایع غذایی داده های آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران تهیه و برای اطلاع رسانی به فعالان اقتصادی و پژوهشگران ارائه می گردد. اطلاعات نه ماه نخست سال جاری با داده های مدت مشابه شش سال گذشته (سالهای 91 الی 97) مقایسه شده است و در آن واردات محصولات اساسی کشاورزی و صنایع غذایی، صادرات محصولات عمده کشاورزی و صنایع غذایی و تراز تجاری نه ماهه نخست سال 1398  و مدت مشابه سال های قبل نیز قید گردیده است.

• صادرات:

در نه ماهه سال 1398 ، مقدار صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی 5007 هزار تن و به ارزش 4099 میلیون دلار می باشد که از نظر وزن 5.6 درصد و از نظر ارزش 16.6 درصد کل صادرات کالاهای غیر نفتی کشور را به خود اختصاص داده است. ارزش صادرات نه ماهه نخست سال 1398 نسبت به گزارش سالانه سال قبل 26.1 درصد کاهش داشته و در مقایسه با متوسط شش سال گذشته (سالهای 91 الی 97) نیز 9.7 درصد کاهش دارد.

اقلام عمده صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی شامل انواع میوه های درختی به ارزش 1279.8 میلیون دلار با سهم 31.2 درصد، انواع سبزیجات و محصولات جالیزی[1] به ارزش 925.4 میلیون دلار با سهم 22.6 درصد، شیر و فرآورده های آن به ارزش 325.9 میلیون دلار با سهم 8 درصد، زعفران 199.6 میلیون دلار با سهم 4.9 درصد و ماهی و میگو به ارزش 165.6 میلیون دلار با سهم 4 درصد  از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده است. متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی 819 دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیر نفتی کشور (276 دلار) 296.7 درصد بیشتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی صادراتی در نه ماهه نخست سال 98، 106295 ریال و متوسط کل صادرات غیر نفتی کشور 106348 ریال بوده است.

• واردات:

 مقدار واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در نه ماه نخست سال 98، 17123 هزار تن با ارزش 9284 میلیون دلار بوده که به ترتیب از نظر وزن 75.2 درصد و از نظر ارزش 51.7 درصد کل واردات کشور را شامل می شود. ارزش واردات در این مدت 22.3 درصد بیشتر از سال قبل و در مجموع نیز 12.6 درصد بیشتر از میانگین شش سال گذشته (سالهای 91 الی 97) بوده است.

اقلام عمده وارداتی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در نه ماهه نخست سال 98، ذرت به ارزش 1545.4 میلیون دلار با سهم 16.7 درصد، شامل برنج به ارزش 1174.2 میلیون دلار با سهم 12.7 درصد، دانه سویا به ارزش 803.9 میلیون دلار با سهم 8.7 درصد، جو به ارزش 641.8 میلیون دلار با سهم 6.9 درصد، گوشت قرمز به ارزش 611.5 میلیون دلار با سهم 6.6 درصد، قند و شکر به ارزش 519.2 میلیون دلار با سهم 5.6 درصد، چای به ارزش 318.5 میلیون دلار با سهم 3.4 درصد، کره به ارزش 285.3 میلیون دلار با سهم 3.1 درصد، انواع میوه به ارزش 268.1 میلیون دلار با سهم 2.9 درصد و توتون، سیگار و انواع تنباکو به ارزش 174.3 میلیون دلار با سهم 1.9 درصد، از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده که در مجموع حدود 68 درصد ارزش واردات بخش کشاورزی و صنایع غذایی را شامل می شوند. متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی بخش کشاورزی در نه ماهه نخست سال جاری، 542 دلار می باشد، که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی کل کشور (788 دلار) حدود 68 درصد کمتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی وارداتی 42001 ریال و متوسط واردات کشور 42001 ریال بوده است.

• تراز تجاری:

 تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در نه ماه نخست سال 1398 ، 5185- میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 183.3 درصد بهبود یافته است (ارزش صادرات 26.1 درصد کاهش و ارزش واردات 22.3 درصد افزایش داشته است) کسری تراز تجاری نه ماهه نخست سال 98 نسبت به میانگین شش سال گذشته (سالهای 91 الی 97، 3705- میلیون دلار)، 40 درصد کسری داشته است.

جدول 3- تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در نه ماه نخست سال 1398  و مقایسه آن با مدت مشابه سالهای 91 الی 97

• نهاده های کشاورزی
  • آفتکش ها

در نه ماه نخست سال 1398 ، جمعا 23530.6 تن آفتکش بصورت آماده مصرف و 14064.3 تن بصورت تکنیکال وارد کشور گردیده که در مقایسه با سال قبل، آفتکش های آماده مصرف 176 درصد و تکنیکال‌ها 81.8 درصد افزایش نشان میدهد. در مجموع با تبدیل آفتکش های تکنیکال به آماده مصرف (با اعمال ضریب تبدیل 2.5) میتوان نتیجه گرفت که در نه ماهه نخست سال 98 مقدار واردات آفتکش ها نسبت به مدت مشابه سال قبل 42.3 درصد کاهش دارد و در این رابطه سهم کاهشی علف کش ها 6.8 درصد و سهم افزایشی قارچ کش ها 185.8 درصد و حشره کش ها 112.4 درصد بوده است.

جمع کل ارزش آفتکش های وارداتی در نه ماهه نخست سال 98 ، 283 میلیون دلار می باشد که حدود 120.9 درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است.

در نه ماه نخست سال 1398  مقدار 1353.6 تن آفتکش آماده مصرف و 319.4 تن آفتکش تکنیکال جمعا با ارزش 3188 هزار دلار صادر گردیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر مقدار 20.8 درصد کاهش و 60.8 درصد کاهش و از نظر ارزش جمعا 44.8 درصد کاهش دارد.

• کود ها

کل واردات کود ها در نه ماه نخست سال 1398 ، 501 هزار تن با ارزش 268.4 میلیون دلار بوده که در مقایسه با سال قبل از نظر وزنی 86.2 درصد و از نظر ارزش 87 درصد افزایش نشان می دهد. در بین انواع کود های وارداتی به ترتیب کودهای پتاسه 129.3 درصد، کودهای فسفره 116.6 درصد و ازته 36.2 درصد افزایش و NPK 32.9 درصد، کودهای میکرو 20 درصد، به ترتیب از نظر مقدار نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته اند.

در نه ماهه نخست سال 1398  مقدار 3307 هزار تن کود باارزش 620.5 میلیون دلار صادر گردیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب 11 درصد افزایش و 14.6 درصد کاهش داشته است. ضمنا حدود 99 درصد مقدار کودهای صادراتی کود اوره بوده است.

• بذر

در مجموع کل واردات بذر و سایر اندام های تکثیر شونده گیاهی در نه ماه نخست سال 1398 ، 17178.1 تن با ارزش 161.9 میلیون دلار بوده که نسبت به سال قبل از نظر وزنی حدود 63.9 درصد و از نظر ارزش 271.7درصد افزایش نشان میدهد از بین بذور مهم مقدار واردات بذر سبزیجات با کاهش 83.7 درصدی روبرو بوده است؛ لیکن بذر چغندر قند 110.3 درصدی، بذر ذرت 97.1 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته اند.

در نه ماهه نخست سال 1398  جمعا مقدار 752 تن بذر و سایر اندامهای تکثیر شونده گیاهی با ارزش 1500.7 هزار دلار صادر گردیده که بخش اعظم آن مربوط به سایر اندامهای تکثیر شونده می باشد. این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر مقدار 84.9 درصد و از نظر ارزش 91.8 درصد کاهش نشان میدهد.

• میزان بارندگی:

•  طی سه ماه گذشته از سال آبی 99-1398 میزان بارندگی 87.6 میلیمتر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 5 درصد کاهش و در مقایسه با بلند مدت (51 ساله) نیز 41 درصد افزایش داشته است.

   

  [1] شامل: سیب زمینی، پیاز و موسیر، گوجه فرنگی، انواع کاهو، کلم و سایر سبزیجات تازه و یا خشک کرده و همچنین هندوانه، خیار و خربزه می باشد.