چکیده آمار تجارت خارجی بخش کشاورزی و صنایع غذایی

 در ده ماهه نخست سال 1398

 و مقایسه آن با مدت مشابه سال های قبل

این گزارش با پردازش و تحلیل اطلاعات بخش کشاورزی و صنایع غذایی داده های آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران تهیه و برای اطلاع رسانی به فعالان اقتصادی و پژوهشگران ارائه می گردد. اطلاعات ده ماه نخست سال جاری با داده های مدت مشابه هفت سال گذشته (سالهای 91 الی 97) مقایسه شده است و در آن واردات محصولات اساسی کشاورزی و صنایع غذایی، صادرات محصولات عمده کشاورزی و صنایع غذایی و تراز تجاری ده ماهه نخست سال 1398 و مدت مشابه سال های قبل نیز قید گردیده است.

• صادرات:

در ده ماهه سال 1398 ، مقدار صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی 5692 هزار تن و به ارزش 4673 میلیون دلار می باشد که از نظر وزن 4.9 درصد و از نظر ارزش 13.2 درصد کل صادرات کالاهای غیر نفتی کشور را به خود اختصاص داده است. ارزش صادرات ده ماهه نخست سال 1398 نسبت به گزارش مدت مشابه سال قبل 14.5 درصد کاهش داشته و در مقایسه با متوسط شش سال منتهی به سال 1396 نیز 8.6 درصد کاهش دارد.

اقلام عمده صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی شامل انواع میوه های درختی به ارزش 1576.2 میلیون دلار با سهم 33.7 درصد، انواع سبزیجات و محصولات جالیزی[1] به ارزش 1049 میلیون دلار با سهم 22.4 درصد، شیر و فرآورده های آن به ارزش 358.1میلیون دلار با سهم7.7درصد،زعفران 230.7 میلیون دلار با سهم حدود 5 درصد وماهی و میگو به ارزش 190.5 میلیون دلار با سهم 4.1 درصد  از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده است. متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی 821 دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیر نفتی کشور (308 دلار) 166.6 درصد بیشتر است.متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی صادراتی در ده ماهه نخست سال 98، 107430 ریال و متوسط کل صادرات غیر نفتی کشور 83162 ریال بوده است.

[1]شامل: سیب زمینی، پیاز و موسیر، گوجه فرنگی، انواع کاهو، کلم و سایر سبزیجات تازه و یا خشک کرده و همچنین هندوانه، خیار و خربزه می باشد.

• واردات:

مقدار واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در ده ماه نخست سال 98، 19686 هزار تن با ارزش 10458 میلیون دلار بوده که به ترتیب از نظر وزن 17.1 درصد و از نظر ارزش 29.4 درصد کل واردات کشور را شامل می شود.ارزش واردات در این مدت 25.2 درصد بیشتر از سال قبل و در مجموع نیز 12.5 درصد بیشتر از میانگین شش سال منتهی به سال 1396 بوده است.

اقلام عمده وارداتی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در ده ماهه نخست سال 98،ذرت به ارزش 1709.4میلیون دلار با سهم 16.3 درصد، شامل برنج به ارزش 1391.3 میلیون دلار با سهم 13.3 درصد، روغن نباتی به ارزش 1073 میلیون دلار با سهم 10.3 درصد، دانه سویا به ارزش 842.4 میلیون دلار با سهم 8 درصد، کنجاله به ارزش 800 میلیون دلار با سهم 7.6 درصد، جو به ارزش 772.4میلیون دلار با سهم 7.4 درصد، گوشت قرمز به ارزش 663.4 میلیون دلار با سهم 6.3 درصد، قند و شکر به ارزش 577.7 میلیون دلار با سهم 5.5 درصد،چای به ارزش 346.5 میلیون دلار با سهم 3.3 درصد و انواع میوه به ارزش 299.4 میلیون دلار با سهم 2.9 درصد، از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده که در مجموع حدود 80.3 درصد ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی را شامل می شوند. متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی بخش کشاورزی در ده ماهه نخست سال جاری، 536 دلار می باشد، که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی کل کشور (776 دلار) حدود 69 درصد کمتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی وارداتی 42460 ریال و متوسط واردات کشور42001 ریال بوده است.

• تراز تجاری:

تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در ده ماه نخست سال 1398 ، 5784- میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل دو برابر کسری تراز نشان میدهد (ارزش صادرات 14.5 درصد کاهش و ارزش واردات 25.2 درصد افزایش داشته است)کسری تراز تجاری ده ماهه نخست سال 98نسبت به میانگین شش سال منتهی به 1396 که 4183- میلیون دلار بوده، 38.3 درصد کسری داشته است.

.

جدول 1- تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در ده ماه نخست سال 1398  و مقایسه آن با مدت مشابه سالهای91 الی97

• نهاده های کشاورزی
  • آفتکش ها

در ده ماه نخست سال 1398 ، جمعا 26178.9 تن آفتکش بصورت آماده مصرف و 15769 تن بصورت تکنیکال وارد کشور گردیده که در مقایسه با سال قبل، آفتکش های آماده مصرف 159درصد و تکنیکال‌ها 84.6درصد افزایش نشان میدهد.در مجموع با تبدیل آفتکش های تکنیکال به آماده مصرف (با اعمال ضریب تبدیل 2.5) میتوان نتیجه گرفت که در ده ماهه نخست سال 98 مقدار واردات آفتکش ها نسبت به مدت مشابه سال قبل 108.5 درصد افزایش دارد و در این رابطه سهم افزایشی علف کش ها 111.6 درصد قارچ کش ها 168.7 درصد و حشره کش ها 117.4 درصد بوده است.

جمع کل ارزش آفتکش های وارداتی در ده ماهه نخست سال 98، 322 میلیون دلار می باشد که حدود115.8درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است.

در ده ماه نخست سال 1398  مقدار 1432.6 تن آفتکش آماده مصرف و 347.6 تن آفتکش تکنیکال جمعا با ارزش 3364.5 هزار دلار صادر گردیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر مقدار آماده مصرف 18.6 درصد کاهش و تکنیکال 15.2 درصد افزایش داشته و از نظر ارزش جمعا 23.3 درصد کاهش دارد.

• کود ها

کل واردات کود ها در ده ماه نخست سال 1398 ، 516.9 هزار تن با ارزش 280.9 میلیون دلار بوده که در مقایسه با سال قبل از نظر وزنی 62.6 درصد و از نظر ارزش 67.8 درصد افزایش نشان می دهد. در بین انواع کود های وارداتی به ترتیب کودهای پتاسه133.2 درصد، کودهای فسفره 116.3 درصد و ازته 17.7 درصد افزایش وNPK27.2 درصد، کودهای میکرو 14.1 درصد، به ترتیب از نظر مقدار نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته اند.

در ده ماهه نخست سال 1398  مقدار 3875هزار تن کود باارزش 720 میلیون دلار صادر گردیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب از نظر مقدار 20.7 درصد افزایش و از نظر ارزش 7.3درصد کاهش داشته است.

• بذر

در مجموع کل واردات بذر و سایر اندام های تکثیر شونده گیاهی در ده ماه نخست سال 1398 ، 7600.5 تن با ارزش 115.1 میلیون دلار بوده که نسبت به سال قبل از نظر وزنی حدود 22.1 درصد و از نظر ارزش 19.9 درصد افزایش نشان میدهد از بین بذور مهم مقدار واردات بذر سبزیجات با کاهش 49.7 درصدی روبرو بوده است؛ لیکن بذر یونجه و شبدر با افزایش جهشی مواجه، بذر ذرت با 102.6 درصد وبذر چغندر قند با 81.4 درصد نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته اند.

در ده ماهه نخست سال 1398  جمعا مقدار 6684 تن بذر و سایر اندامهای تکثیر شونده گیاهی با ارزش 10412 هزار دلار صادر گردیده که بخش اعظم آن مربوط به سایر اندامهای تکثیر شونده می باشد. این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر مقدار 8.9 درصد افزایش و از نظر ارزش 51.8 درصد کاهش نشان میدهد.

• میزان بارندگی:

• طی چهار ماه گذشته از سال آبی 99-1398میزان بارندگی 134.2میلیمتر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 5درصد افزایش و در مقایسه با بلند مدت (51 ساله) نیز 36 درصد افزایش داشته است.