خلاصه گزارش طرح؛

ارزیابی اثرات سیاست قیمت­های تضمینی در حمایت از تولیدات داخلی

 مجری طرح: حامد رفیعی

ناظر طرح: مطهره بخشایش

زمستان 1393

• هدف و مراحل تحقیق

این مطالعه متمرکز بر تعیین سهم اثرات مستقیم و غیرمستقیم انسانی (تغییر اقلیم) در تغییر رژیم جریان­های سطحی در پنج حوضه­ی آبریز تالاب گاوخونی، محدوده مطالعاتی نیشابور، حوضه آبریز رودخانه کر تا محل سد درودزن، حوضه آبریز رودخانه کرخه تا محل سد کرخه و حوضه آبریز رودخانه کارون تا محل سد گتوند است. اهداف این طرح عبارت بودند از:

1-   تعیین سهم تجمیعی اثرات مستقیم انسانی نظیر تغییر کاربری اراضی و بر هم زدن رژیم طبیعی تبادل آب بین منابع سطحی و زیرزمینی در مقیاس سالانه و فصلی در تغییر رژیم رواناب¬های سطحی

2-   تعیین سهم اثرات غیر مستقیم انسانی (تغییرات آب و هوایی) در تغییر رژیم رواناب¬های سطحی در مقیاس سالانه و فصلی

آشکارسازی اثرات تغییر اقلیم بر رژیم بارش و دما، تعیین زمان شکست رژیم هیدرولوژیکی حوضه­های مورد مطالعه و بررسی عملکرد روش­های مختلف تعیین سهم و تطابق نتایج روش­ها با مشاهدات میدانی برای تعیین روش برتر در صورت امکان و وجود اطلاعات، اهداف فرعی این تحقیق بوده¬اند. مراحل تحقیق و روش­شناسی­های مورد استفاده به شرح زیر بوده­اند:

• کنترل همگنی اطلاعات و تعیین نقاط شکست اولین مرحله در این تحقیق بوده است. برای کنترل همگنی داده­ها از چهار آزمون آزمون همگنی استاندارد نرمال (SNHT)، آزمون دامنه (BR)Buishand، آزمون Pettitt و Run Test (RT)  و برای تعیین نقاط شکست از سه آزمون اول استفاده شده است.
• آشکار سازی روندها با استفاده از شاخص‌های اقلیمی حدی توصیه شده به‌وسیله گروه تخصصی آشکارسازی تغییر اقلیم و شاخص‌ها (ETCCDI ) وابسته به سازمان هواشناسی جهانی  (WMO) و با بهره­گیری از نرم افزار RClimDex معرفی شده توسط همین کارگروه انجام شده است.
  1. انتخاب ایستگاه­های هیدرومتری قابل استفاده در فرآیند مدلسازی بیلان و تعیین سهم اثرات و مدلسازی بیلان هیدروکلیماتولوژی در حوضه بالادست ایستگاه­های منتخب با استفاده از مدلهای بیلان Jazim، Guo، Rao & Al-Wadany، WASMOD-M، McCabe & Markstrom
• تعیین سهم اثرات مستقیم و غیرمستقیم بر تغییرات رواناب­ها با استفاده از روش­های زیر:
  1. روش کشسانی اقلیمی با رویکردهای غیرپارامتری و مبتنی بر فرضیه بودیکو
  2. روش رگرسیون خطی
  3. روش تثبیت – تغییر
• مقایسه نتایج روش­های مختلف با شواهد میدانی و جمع بندی

با توجه به این مهم که بخش کشاورزی و آب مکزیک سهم مهمی را در توسعه اقتصادی این کشور و نیز توسعه کشاورزی جهانی دارد بررسی تحولات توسعه کشاورزی، آب و روستایی کشور مذکور می‌تواند راهنمای مناسبی برای سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان سایر کشورهای در حال توسعه از جمله ایران باشد تا با شناخت از موفقيت‌ها و چالش‌هاي تحولات کشاورزی این کشور، سياست‌ها و برنامه‌های کشاورزي را براي حمايت از اين بخش بهينه نموده و زمينه لازم را برای تسریع توسعه بخش کشاورزی فراهم نمایند. لذا، هدف از مطالعه حاضر بررسی تحولات توسعه کشاورزی، آب و روستایی مکزیک در دو دوره قبل از آزادسازی تجاری (قبل از دهه 1980)، و پس از آزادسازی تجاری (دهه 1980 و پس از آن) می‌باشد. از آن‌جا که بخش کشاورزی، آب و روستایی مکزیک در طول دوره‌های مذکور ویژگی‌های متفاوتی داشته است به‌ویژه در دهه‌های اخیر که از رشد قابل‌توجه و مستمری برخوردار بوده در این مطالعه شاخص‌های مختلفی در هر دوره مورد بررسی و مقایسه قرار می‌گیرد تا سیاست‌ها، راهبردها و خطوط اساسی روند تحولات در دوره‌های مذکور و چشم‌انداز آینده آن ترسیم گردد. همچنین، درس‌هایی را که می‌توان از سیر تحولات کشاورزی، آب و روستایی و خطوط اساسی ترسیم‌شده مکزیک برای کشاورزی ایران آموخت از جمله اهداف مورد بررسی مطالعه حاضر است. شاخص‌های کشاورزی، آب و توسعه روستایی مورد بررسی در این تحقیق به شرح زیر تقسیم‌بندی شده است:

الف) شاخص‌های کشاورزی و توسعه روستایی

ب) شاخص‌های آب

هزینه و درآمد خانوارهاي شهري و روستائی و تعداد و مساحت بهره برداري هاي کشاورزي
(در استانهاي آذربایجان شرقی و غربی)
مقدمه
هدف از تهیه این گزارش، بررسی وضعیت هزینه و درآمد خانوارهاي شهري و روستایی (با تأکید بر خانوار روستایی)
و همچنین تعداد و مساحت بهره برداریهاي کشاورزي با توجه به نوع فعالیت آنها در استانهاي آذربایجان شرقی و
آذربایجان غربی و مقایسه این دو استان با هم و از طرف دیگر مقایسه این استانها با میانگبن کشوري است.
کاربردهاي اساسی از نتایج این گزارش می تواند در تصمیم گیري ها و برنامه ریزي هاي اقتصادي – اجتماعی ستاد
احیاء دریاچه ارومیه مؤثر واقع شود.
کلیه این داده ها از نتایج آمارگیري از هزینه و درآمد خانوارهاي شهري و روستایی (سال 1394 ) و نتایج تفصیلی
سرشماري عمومی کشاورزي کل کشور (سال 1393 ) مرکز آمار ایران استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته
است.

پیش­بینی، برنامه­ریزی، آماده­سازی: چگونه تبدیل خشکسالی به قحطی را متوقف کنیم

سمینار بین­المللی خشکسالی و کشاورزی

مقر فائو، رم

19 ژوئن 2017

بیانیه مشترک[1]

سمینار بین­المللی خشکسالی و کشاورزی با مشارکت جمهوری اسلامی ایران، کشور هلند و سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل (FAO) به عنوان بخشی از جشن روز جهانی مبارزه با بیابان­زائی و خشکسالی برگزار گردید. این سمینار در مقر فائو در رم در تاریخ 19 ژوئن 2017 و با حضور نمایندگان کشورها و همچنین نمایندگان سازمان­های بین­المللی، جامعه مدنی، بخش خصوصی و دیگر ذی­نفعان برگزار شد.

این سمینار بمنظور ابراز نگرانی­های ناشی از اثرات قابل توجه خشکسالی در سطح جهان و به عنوان فراخوانی برای حرکت از واکنش به خشکسالی در زمان بحران، به سمت راه­کارهای یکپارچه و فعال برای افزایش انعطاف­پذیری جوامع و کشورهای واقع در مناطق مستعد به خشکسالی، برگزار شد.

خشکسالی یک خطر طبیعی ویرانگر است که همه مردم جهان (نه فقط مردم ساکن در مناطق خشک و نیمه خشک) را تهدید می­کند. تغییر اقلیم خشکسالی را تشدید کرده و فراوانی آن را در سراسر جهان افزایش می­دهد. عواقب خشکسالی می­تواند شدید باشد و اغلب دارای اثر معکوس بر دستیابی به امنیت غذایی و کاهش فقر بوده و مانع تلاش­ها برای دستیابی به اهداف  1 و 2 توسعه پایدار (SDG) می­شود. خشکسالی می­تواند تنش­های اجتماعی را تشدید کرده و به نا­آرامی­های مدنی دامن زند.

برخلاف اثرات شناخته شده خشکسالی و تکنولوژی­های در دسترس برای مواجهه با آن، مدیریت و برنامه­ریزی خشکسالی اغلب تا بروز بحران، نادیده گرفته می­شود. مدیریت واکنشی در زمان بحران، منجر به اتخاذ سیاست­های خرد می­شود که در آن تلاش­ها برای کاهش خشکسالی فاقد هماهنگی بین بخش­ها بوده و به همین دلیل اغلب ناکارآمد است.

^[1]  این بیانیه، بیانگر دیدگاه برگزارکنندگان سمینار بوده و شامل مباحث اصلی مطرح شده در طول برگزاری و در سمینار می­باشد.

راهنماي مباحث
١. ارزیابی منابع آب سطحی
٢. ارزیابی منابع آب زیرزمینی
٣. بهره وري
۴. آب مجازي
۵. ارزیابی آب و محیط زیست
۶. مصارف
٧. چالش هاي عمده کشاورزي
٨. آب و آمایش سرزمین
٩. پیشنهادات
2