مدیریت بهینه‌­ی آفات و بیماری­‌های کشاورزی تحت شرایط تغییر اقلیم

تهیه کننده: مرضیه دهقان

در راستای ارتقاء دانش فعالان بخش کشاورزی در زمینه اثرات مخرب تغییر اقلیم بر تولیدات بخش کشاورزی و همچنین پایش تحولات و رویدادهای ملی، بین المللی و منطقه ای کشاورزی و تغییرات اقلیمی، این گزارش به بررسی جنبه­‌های مختلف مدیریت بهینه آفات و بیماری‌های کشاورزی تحت شرایط تغییر اقلیم پرداخته است. مدیریت هوشمند اقلیمی آفات یک رویکرد فرامنطقه­‌ای و جهانی است که هدف آن کاهش خسارت در بخش کشاورزی، کمک به اکوسیستم­‌های طبیعی، کاهش گازهای گلخانه­‌ای به ازاء هر واحد تولید محصولات غذایی و تقویت انعطاف­‌پذیری سیستم های کشاورزی در مواجه با تغییر اقلیم می­‌باشد. بنا بر اهمیت این موضوع در این گزارش مشخص گردیده است که از طریق اجرای مدیریت هوشمند آفات و بیماری­‌ها، تولید محصول، سیاست­‌های توسعه­‌ای، تحقیقات و... در هماهنگی با یکدیگر در جهت ایجاد سیستم­‌هایی کارامدتر و انعطاف­‌پذیرتر در تولید مواد غذایی، عمل می­‌کنند.   

جهت دریافت مقاله از لینک زیر استفاده کنید

برای دانلود بولتن پیش بینی خسارت های جوی کشاورزی در هفت روز آینده اینجا کلیک کنید.

   بولتن هواشناسی کشاورزی 

برای دانلود بولتن پیش بینی خسارت های جوی کشاورزی در هفت روز آینده اینجا کلیک کنید.

 برای دانلود پیش بینی هواشناسی کشاورزی در هفت روز آینده اینجا کلیک کنید

انتشار کتاب: راهنمای درک صرفه‌جویی واقعی در مصرف آب از طریق اقدامات مؤثر در ارتقای بهره‌وری محصول

در دهه­‌های اخیر تأمین پایدار آب برای جمعیت رو به افزایش جهان تبدیل به یکی از دغدغه­‌های اصلی جوامع گردیده است. از طرفی، استفاده بیشتر از ظرفیت اکولوژی آبی و پدیده تغییر اقلیم سبب شده منابع آب تجدیدپذیر کره زمین کاهش یابد و فضای زیست­‌محیطی و پایداری این کره خاکی در معرض تهدید قرار گیرد. از این رو صرفه‌­جویی واقعی آب و بازتخصیص آن توأم با تکیه بر بکارگیری کلیه تدابیر و سیاست‌­های افزایش بهره‌­وری در تمامی فعالیت‌­های تولیدی، بویژه در بخش کشاورزی که بطور ماهوی فعالیت آب‌­بری بوده است،  مورد توجه و توصیه دانشمندان و اندیشمندان قرار گرفته است. در همین راستا، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، کتاب "راهنمای درک صرفه­‌جویی واقعی در مصرف آب از طریق اقدامات مؤثر در ارتقای بهره‌­وری محصول" که توسط سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) تهیه شده و به عنوان یکی از اسناد فنی در جامعه جهانی با اقبال مواجه است را به همت مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب و با مشارکت مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی ترجمه نموده است.

کتاب حاضر می­تواند  ضمن رفع برخی ابهامات نظیر صرفه‌­جویی ظاهری و واقعی آب در کشاورزی و توجه به مقیاس‌­های مزرعه و حوضه آبریز، با معرفی اقدامات مؤثر در صرفه‌­جویی آب در سه دسته‌­بندی مدیریت آب، مدیریت خاک و مدیریت زراعی، در آگاهی‌­رسانی برای به کارگیری هر یک از راهکارهایی که به منظور افزایش بهره‌­وری، صرفه‌­جویی واقعی و پایداری آب مورد استفاده قرار گیرد، مؤثر باشد.

امید است حاصل این تلاش  بتواند برای ارتقای مدیریت آب و پایداری منابع آب و خاک مناسب مفید واقع گردد.

جهت بارگزاری کتاب اینجا کلیک نمایید. 

انتشار کتاب: راهنمای درک صرفه‌جویی واقعی در مصرف آب از طریق اقدامات مؤثر در ارتقای بهره‌وری محصول

در دهه­‌های اخیر تأمین پایدار آب برای جمعیت رو به افزایش جهان تبدیل به یکی از دغدغه­‌های اصلی جوامع گردیده است. از طرفی، استفاده بیشتر از ظرفیت اکولوژی آبی و پدیده تغییر اقلیم سبب شده منابع آب تجدیدپذیر کره زمین کاهش یابد و فضای زیست­‌محیطی و پایداری این کره خاکی در معرض تهدید قرار گیرد. از این رو صرفه‌­جویی واقعی آب و بازتخصیص آن توأم با تکیه بر بکارگیری کلیه تدابیر و سیاست‌­های افزایش بهره‌­وری در تمامی فعالیت‌­های تولیدی، بویژه در بخش کشاورزی که بطور ماهوی فعالیت آب‌­بری بوده است،  مورد توجه و توصیه دانشمندان و اندیشمندان قرار گرفته است. در همین راستا، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، کتاب "راهنمای درک صرفه­‌جویی واقعی در مصرف آب از طریق اقدامات مؤثر در ارتقای بهره‌­وری محصول" که توسط سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) تهیه شده و به عنوان یکی از اسناد فنی در جامعه جهانی با اقبال مواجه است را به همت مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب و با مشارکت مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی ترجمه نموده است.

کتاب حاضر می­تواند  ضمن رفع برخی ابهامات نظیر صرفه‌­جویی ظاهری و واقعی آب در کشاورزی و توجه به مقیاس‌­های مزرعه و حوضه آبریز، با معرفی اقدامات مؤثر در صرفه‌­جویی آب در سه دسته‌­بندی مدیریت آب، مدیریت خاک و مدیریت زراعی، در آگاهی‌­رسانی برای به کارگیری هر یک از راهکارهایی که به منظور افزایش بهره‌­وری، صرفه‌­جویی واقعی و پایداری آب مورد استفاده قرار گیرد، مؤثر باشد.

امید است حاصل این تلاش  بتواند برای ارتقای مدیریت آب و پایداری منابع آب و خاک مناسب مفید واقع گردد.

جهت بارگزاری کتاب اینجا کلیک نمایید. 

عبور از ابرچالش آب، نیازمند قبول و اجرای «ریاضت آبی» است 

عباس کشاورز، معاون مرکز مطالعات کشاورزی و آب اتاق ایران با اشاره به شرایط خاص حوزه آب در کشور، می‌گوید:

برای عبور از این ابرچالش و رفع نگرانی‌های مرتبط با آن، ناگزیر به تغییر رفتار و قبول ریاضت آبی هستیم.

جهت مشاهده ویدیو اینجا کلیک نمایید 

برداشت بی‌رویه و بیش از ظرفیت دینامیکی منابع آب زیرزمینی در چهار دهه گذشته منجر به تحمیل فشار بر منابع بین نسلی، تخلیه منابع استراتژیک و کسری تجمعی مخزن بیش از 130 میلیارد مترمکعبی در منابع آب زیرزمینی، ممنوعه و ممنوعه-بحرانی شدن 410 دشت از 609 دشت کشور، بروز پدیده شوم و نگران‌کننده فرونشست زمین و تهدید پایداری سرزمین شده است. بنابر اهمیت موضوع، مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران و وزارت نیرو تفاهم‌نامه‌ مشترکی را برای ارائه راهکار و سازوکارهایی که بتواند در اجرای برنامه‌های عملیاتی طرح احیا و تعادل­بخشی آب زیرزمینی مؤثر و مفید باشد، منعقد کردند. در قالب این تفاهم­نامه، این مرکز مطالعاتی را به منظور آسیب‌شناسی طرح و احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی در سطح ملی و تدوین نقشه راه و سند راهبردی احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی در دستور کار قرار داد.  

در گام نخست، مطالعات آسیب‌شناسی طرح احیا و تعادل‌بخشی با رویکرد مشارکتی و دریافت نظرات ذی‌نفعان و خبرگان امر انجام شد که خروجی آن منجر به شناسایی 4 عامل (علت) و 22 مسئله (معلول) به‌عنوان مهم‌ترین عوامل و مسائل مؤثر بر عدم تحقق اهداف طرح احیا و تعادل‌بخشی و از دیدگاه کلان‌تر، وضعیت نامطلوب منابع آب زیرزمینی در شرایط کنونی، بوده است. عوامل اصلی عدم تحقق اهداف طرح احیا و تعادل‌بخشی به ترتیب اولویت عبارتند از:

- ظرفیت‌های ناکافی قانونی و عدم استفاده مؤثر از احکام برنامه‌های توسعه و اسناد بالادستی در سازمان‌دهی و فعال‌سازی مشارکت جامعه بهره‌بردار

- ناکارآمدی و وجود تعارض منافع در مدیریت آب‌های زیرزمینی

- وجود تعارض در سیاست‌ها، اسناد بالادستی و منافع بین‌بخشی برای حصول همگرایی در برنامه‌ریزی، اقدام و عمل

- فقدان جامع‌نگری در برنامه‌ریزی، اجرا و پایش طرح.

مرحله بعد مطالعات، برگزاری جلسات هم‌اندیشی و کارگاه­های برنامه‌ریزی ارزش، تبیین نظریه منتخب و تدقیق پروژه‌های طرح احیا و تعادل‌بخشی بود که منجر به ارائه نقشه راه احیا و تعادل‌بخشی در دو سناریو شد. در سناریوی اول فعالیت‌هایی مدنظر قرار گرفته است که بتوان از طریق آن‌ها تغییرات مثبتی را در برنامه‌های فعلی طرح احیا و تعادل‌بخشی ایجاد نموده و کارایی این طرح را با انجام اصلاحاتی، ارتقا بخشید. هرچند این تغییرات منجر به حل مسائل بنیادین طرح نخواهد شد، ولی می‌تواند نقش مثبتی را در اصلاح مسیر طرح ایجاد نماید. در سناریوی دوم، اقدامات اساسی‌تری که تحقق آن می‌تواند زمان‌بر و پیچیده‌تر از فعالیت‌های سناریوی اول باشد اما به همان نسبت، از اثربخشی بالاتری نیز برخوردار است، در سه گام زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت ارائه شده است.

نتایج نهایی مطالعات و نقشه راه پیشنهادی در اختیار وزارت­خانه­‌های نیرو و جهاد کشاورزی، کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و سازمان برنامه و بودجه کشور قرار گرفت.

 برای دریافت دو گزارش مذکور از لینک های زیر استفاده کنید:

تدوین نقشه راه و سند راهبردی احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی

برداشت بی‌رویه و بیش از ظرفیت دینامیکی منابع آب زیرزمینی در چهار دهه گذشته منجر به تحمیل فشار بر منابع بین نسلی، تخلیه منابع استراتژیک و کسری تجمعی مخزن بیش از 130 میلیارد مترمکعبی در منابع آب زیرزمینی، ممنوعه و ممنوعه-بحرانی شدن 410 دشت از 609 دشت کشور، بروز پدیده شوم و نگران‌کننده فرونشست زمین و تهدید پایداری سرزمین شده است. بنابر اهمیت موضوع، مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران و وزارت نیرو تفاهم‌نامه‌ مشترکی را برای ارائه راهکار و سازوکارهایی که بتواند در اجرای برنامه‌های عملیاتی طرح احیا و تعادل­بخشی آب زیرزمینی مؤثر و مفید باشد، منعقد کردند. در قالب این تفاهم­نامه، این مرکز مطالعاتی را به منظور آسیب‌شناسی طرح و احیا و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی در سطح ملی و تدوین نقشه راه و سند راهبردی احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی در دستور کار قرار داد.  

در گام نخست، مطالعات آسیب‌شناسی طرح احیا و تعادل‌بخشی با رویکرد مشارکتی و دریافت نظرات ذی‌نفعان و خبرگان امر انجام شد که خروجی آن منجر به شناسایی 4 عامل (علت) و 22 مسئله (معلول) به‌عنوان مهم‌ترین عوامل و مسائل مؤثر بر عدم تحقق اهداف طرح احیا و تعادل‌بخشی و از دیدگاه کلان‌تر، وضعیت نامطلوب منابع آب زیرزمینی در شرایط کنونی، بوده است. عوامل اصلی عدم تحقق اهداف طرح احیا و تعادل‌بخشی به ترتیب اولویت عبارتند از:

- ظرفیت‌های ناکافی قانونی و عدم استفاده مؤثر از احکام برنامه‌های توسعه و اسناد بالادستی در سازمان‌دهی و فعال‌سازی مشارکت جامعه بهره‌بردار

- ناکارآمدی و وجود تعارض منافع در مدیریت آب‌های زیرزمینی

- وجود تعارض در سیاست‌ها، اسناد بالادستی و منافع بین‌بخشی برای حصول همگرایی در برنامه‌ریزی، اقدام و عمل

- فقدان جامع‌نگری در برنامه‌ریزی، اجرا و پایش طرح.

مرحله بعد مطالعات، برگزاری جلسات هم‌اندیشی و کارگاه­های برنامه‌ریزی ارزش، تبیین نظریه منتخب و تدقیق پروژه‌های طرح احیا و تعادل‌بخشی بود که منجر به ارائه نقشه راه احیا و تعادل‌بخشی در دو سناریو شد. در سناریوی اول فعالیت‌هایی مدنظر قرار گرفته است که بتوان از طریق آن‌ها تغییرات مثبتی را در برنامه‌های فعلی طرح احیا و تعادل‌بخشی ایجاد نموده و کارایی این طرح را با انجام اصلاحاتی، ارتقا بخشید. هرچند این تغییرات منجر به حل مسائل بنیادین طرح نخواهد شد، ولی می‌تواند نقش مثبتی را در اصلاح مسیر طرح ایجاد نماید. در سناریوی دوم، اقدامات اساسی‌تری که تحقق آن می‌تواند زمان‌بر و پیچیده‌تر از فعالیت‌های سناریوی اول باشد اما به همان نسبت، از اثربخشی بالاتری نیز برخوردار است، در سه گام زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت ارائه شده است.

نتایج نهایی مطالعات و نقشه راه پیشنهادی در اختیار وزارت­خانه­‌های نیرو و جهاد کشاورزی، کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و سازمان برنامه و بودجه کشور قرار گرفت.

 برای دریافت دو گزارش مذکور بر روی عناوین آن‌ها کلیک نمایید:

گزارش تدوین نقشه راه و سند راهبردی احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی

مطالعات آسیب‌شناسی طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی در سطح ملی(گزارش مسئله‌یابی طرح احیا و تعادل‌بخشی)