اخبار بین المللی کشاورزی و آب - نیمه دوم اسفند 98

بولتن فناوری ها و نوآوری های کشاورزی و آب- شماره 54 

طرح مورد حمایت مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب در زمینه بهره‌وری آب، به عنوان طرح برگزیده رونق تولید در استان قزوین انتخاب شد.

پروژه مطالعاتی مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران با عنوان «بررسی و تحلیل جامع شکاف بهره‌وری و تهیه راهنمای بهبود بهره‌وری آب کشاورزی با رویکرد توانمندسازی کشاورزان و پایداری در آبخوان‌ها (مطالعه موردی: دشت قزوین)» طرح برگزیده رونق تولید در استان قزوین شد.

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در راستای پایش اقدامات دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور در زمینه رونق تولید و حل معضلات جامعه و صنعت، با کمک دانشگاه‌های معین هر استان، طرح‌های برگزیده استان‌ها را شناسایی، بررسی و انتخاب نموده است. در استان قزوین، طرح «بررسی و تحلیل جامع شکاف بهره‌وری و تهیه راهنمای بهبود بهره‌وری آب کشاورزی با رویکرد توانمندسازی کشاورزان و پایداری در آبخوان‌ها (مطالعه موردی: دشت قزوین)» به عنوان طرح برگزیده استانی انتخاب شده است. کارفرمای طرح مذکور، مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب، و مجری طرح، آقای دکتر بیژن نظری، عضو هیئت علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) بوده است.

اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران در راستای انجام تکالیف پیش بینی شده در قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار، نسبت به ایجاد مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اقدام کرده است. این مرکز در طی 8 سال فعالیت خود در صیانت از فضای کسب و کار بخش کشاورزی و آب، اقدامات و فعالیت‌های متنوع و گسترده‌ای را داشته است. از جمله ماموریت‌ها و فعالیت‌های تعریف شده برای مرکز می‌توان به آینده‌پژوهی در زمینه مسائل راهبردی بخش کشاورزی و آب کشور،تولید فکر راهبردی در زمینه کشاورزی و آب در جهت توسعه کسب و کار با لحاظ منافع ملی و کمک به توسعه اقتصادی پایدار و ارتقا بهره‌وری بخش کشاورزی و آب کشور اشاره نمود.

طرح «بررسی و تحلیل جامع شکاف بهره‌وری و تهیه راهنمای بهبود بهره‌وری آب کشاورزی با رویکرد توانمندسازی کشاورزان و پایداری در آبخوان‌ها (مطالعه موردی: دشت قزوین)» یکی از پروژه‌های مطالعاتی مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب است که با هدف ارائه و اولویت‌بندی راهکارهای ارتقای بهره‌وری آب در راستای افزایش تولید و درآمد کشاورزان ضمن پایداری آب‌خوان، برنامه‌ریزی و انجام شده است. با انجام مطالعه مذکور، لیست راهبردهای اولویت‌دار دشت قزوین به تفکیک محور فعالیت و سازمان‌های مسئول به همراه راهنمای تدوین برنامه بهبود بهره‌وری آب با رویکرد پایداری منابع آب، ارائه شده است که می‌تواند مورد استفاده نهادهای سیاست‌گذاری و اجرایی قرار گیرد.

براساس تجربیات و مطالعات مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب، فرصت‌های زیادی برای ارتقای بهره‌وری آب، افزایش تولید و کاهش فشار به منابع آبی وجود دارد. بهره‌مندی از این فرصتها نیازمند برنامه‌ریزی فرابخشی حوزه‌های دولتی کشاورزی، آب و صنعت و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های شرکت‌ها و فعالان بخش خصوصی  است.

بیانیه اتاق بازرگانی، صنایع، معدن و کشاورزی ایران در آستانه روز جهانی آب و توجه به روز ملی آب

اتاق ایران از سال 1394 هر ساله روز سیزدهم اسفند را به عنوان "روز ملی آب" گرامی داشته و به‌همین مناسبت مراسمی را با حضور و مشارکت نهادهای دولتی، سازمان‌های مردم نهاد، ذینفعان و پژوهشگران در عرصه های آب و محیط زیست برگزار مینماید، متاسفانه در سال جاری به دلیل مسایل و مشکلات ناشی از ویروس کرونا برگزاری این مراسم علی رغم تلاشها، همکاری و معاضدت نهادهای ذیربط و تدارکات به‍عمل آمده امکانپذیر نشد و اجرای آن به زمان دیگری موکول گردید.

بطوریکه کم و بیش مردم عزیز کشورمان اطلاع دارند بحران آب، مسایل و چالشهای ناشی از آن پایداری حیات در پهنه سرزمین را در معرض مخاطرات و تهدیدهای جدی قرار داده است. بدون تردید چنانچه تدابیر مناسب و فراگیری برای گذار از وضع موجود فراهم نگردد در آینده‌ای نه چندان دور به دلیل انباشته شدن تجمعی مشکلات و اضافه شدن چالشهای جدید نظیر تحولات اقلیمی و آثار و تبعات سایر پیشرانهای توسعه ، با شرایط پیچیده‌تری نسبت به امروز مواجه خواهیم بود که ایجاد تعادل و توازن پایدار در عرضه و تقاضای آب را با پیچیدگی های بیشتری توام خواهد نمود.

اتاق ایران از سالهای پیش با عنایت به مسئولیت های قانونی، اجتماعی و اخلاق حرفه ای خود ضمن جلب توجه مسئولان و تصمیم گیرندگان به این تهدید بزرگ ملی ، تلاش نموده که به سهم خود برای ارتقای آگاهی جامعه و ایجاد انگیزه‌های لازم برای مشارکت کلیه اقشار برای مقابله و مواجه با چالشهای ناشی از بحران آب اقدام نماید. یکی از فعالیتهای شاخص در این ارتباط اعلام روز سیزدهم اسفند ماه هر سال به عنوان "روز ملی آب" می‌باشد.

دلیل انتخاب روز سیزدهم اسفندماه برای برپایی مراسم روز ملی آب، از منظر تاریخی مصادف و مقارن بودن آن با جشن باستانی "نوروز آب‌ها" که بر اساس متون تاریخی موجود، سیزدهم اسفند هر سال بوده از یک سو و نزدیکی آن به روز جهانی آب یعنی دوم فروردین ماه هر سال (22 مارس) که بنا به ابتکار سازمان ملل برگزار می‌گردد، از طرف دیگر بوده است.

هدف اصلی و بنیانی از اعلام روز ملی آب، ایجاد یک تریبون و فضا برای کلیه دست اندرکاران اعم از نخبگان، مسئولان، نهادهای تصمیم‌گیر، فرهیختگان، فعالان اجتماعی، هنرمندان و اصحاب رسانه و بطور کلی آحاد جامعه و دلسوزان کشور برای ارائه نظرات و دیدگاه های خود در زمینه مدیریت آب و محیط زیست در فضائی صمیمانه و مستقل برای تقویت همکاری ها و مشارکت در رهایی و گذار از بحران آب می باشد.

اگرچه از سابقه برگزاری مراسم روز ملی آب در اتاق ایران چند سالی بیشتر نمی‌گذرد، لکن در همین زمان کوتاه تلاش شده با ایجاد یک دبیرخانه دائمی در مرکز مطالعات راهبردی آب و کشاورزی ، وابسته به  اتاق ایران و جلب مشارکت نهادهای دولتی و غیردولتی ، از رهگذر این رویداد علاوه بر اقدامات فرهنگی نظیر برگزاری "جشنواره ملی عکس آب"، پیشگامان و چهره های خدمتگزار در عرصه های زیر شناسایی و از آنها قدردانی شود:

- بهره وری آب در بخشهای شرب، صنایع و کشاورزی

- خیرین، انجمنها و سازمانهای مردم نهاد فعال در زمینه مدیریت آب و محیط زیست

- مشارکت کنندگان مردمی در اجرای طرح احیا و تعادل بخشی آبهای زیرزمینی

- سرمایه گذاران بخش غیردولتی در پروژه های آبی

- ارایه دهندگان فن آوری‌های نوین و استارت آپ‌های فعال در زمینه آب محیط زیست

- چهره های علمی، فرهنگی و هنری فعال در زمینه آب

- اشاعه دهندگان فرهنگ بومی آب ایران

- منتخبین دانشجویی و دانش آموزی در پروژه های تحقیقاتی مربوط به آب

بطوریکه ملاحظه می شود محورهای انتخاب شده ، طیف وسیعی از موضوعات و نقش آفرینان در مقوله مدیریت آب را شامل میشود که بدون تردید شناسایی و معرفی آنان برای جامعه ، می تواند به شکل موثری انگیزه‌های لازم را در حل و فصل چالشهای ناشی از بحران ایجاد و تسری دهد.

شایان ذکر است که در کنار اقدامات مذکور، اتاق ایران هر ساله شعاری را نیز به عنوان شعار روز ملی آب انتخاب و معرفی می نماید. در سال های گذشته تلاش شده که شعار ملی آب، هم راستا با شعار روز جهانی آب که هر ساله از سوی سازمان ملل اعلام می‌گردد، باشد.  شعار روز ملی آب برای سال 1398 که قرار بود در روز سیزدهم اسفند اعلام شود "آب، تغیر اقلیم، مسئولیت اجتماعی" با رویکرد:

- سازگاری با کم آبی و مدیریت مصرف

- ارتقای بهره‌وری

- مدیریت مخاطرات طبیعی

انتخاب گردیده که با شعار روز جهانی آب برای سال 2020 تحت عنوان «آب و تغییر اقلیم »که موضوع جهان شمولی است همخوانی دارد. در واقع این شعار به این مناسبت انتخاب می شود که موضوع انتخاب شده،  به عنوان یک اولویت در کلیه سطوح جامعه مورد توجه قرار گرفته و جهت گیری های لازم را برای انجام اقدامات ملی فراهم آورد.

هر چند که  در سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا امکان برگزاری مراسم بزرگداشت روز ملی آب و ارائه دستآوردهای یک سال برنامه ریزی و فعالیت در این خصوص امکانپذیر نشد، لکن جا دارد با اغتنام از فرصت  ، مراتب تشکر و قدردانی اتاق ایران از کلیه نهادهای دولتی، غیردولتی، سمن‌ها، انجمنها و اشخاص حقیقی و حقوقی که با همکاری صمیمانه و از روی عشق و علاقه برای تحقق اهداف تعیین شده تلاش نموده‌اند را اعلام نماید. بدون تردید در فقدان این مشارکت مسئولانه،آماده سازی برای برگزاری این رویداد ملی فراهم نمی‌گردید.

در خاتمه اضافه مینماید که اتاق ایران در نظر دارد به تعمیق و غنا بخشی به فعالیتها و خروجی‌های ناشی از برگزاری رویداد روز ملی آب اقدامات زیر را در دستور کار قرار دهد:

الف: تلاش برای به تصویب رسانیدن روز ملی آب در شورای فرهنگ عمومی کشور جهت درج در تقویم رسمی

ب: افزایش بار فرهنگی روز ملی آب با استفاده از ظرفیت ‌ها و درس آموخته های بی بدیل فرهنگ اساطیری و تاریخی سرزمین با هدف ایجاد پیوند محکم و قوی بین جامعه و مردم در عرصه مدیریت آب با اقداماتی نظیر گفتگو و همکاریهای بین رشته ای و فرا رشته ای

ج: تلاش بیشتر برای بکارگیری شعار روز ملی آب در کلیه سطوح جامعه و دولت برای حصول نتایج ملموس و عملی از طرح آن و ارائه نتایج و دستاوردها به اشکال مختلف

د: تقویت پیوند بین فعالیتهای روز ملی اب با روز جهانی آب جهت بهره برداری بیشتر از تجربیات موفق جهانی در تطبیق با شرایط کشور و امکان مبادله و هم افزایی نتایج فعالیتها در سطح ملی و فراملی

رجاء واثق دارد که با تقویت ارتباطات و پشتیبانی هر چه بیشتر نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی، سمن‌ها و بطورکلی دانش پژوهان، نخبگان جامعه، بهره برداران و ذینفعان و اصحاب رسانه و در یک نگاه فراگیرتر سه رکن دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی، روز ملی آب و فعالیتهای ناشی از آن می تواند به یک رویداد مهم و اثرگذار ملی برای اصلاح فرایندها و گذار از چالشهای ناشی از بحران آب تبدیل شود که تحقق آن با عنایت به ظرفیت های موجود در کشور دور از دسترس نمی‌باشد.

اتاق ایران

 بولتن هفتگی بارش و دمای کشور - 12 تا 18 اسفند 98

 بولتن هفتگی بارش و دمای کشور - 5 تا 11 اسفند 98

اخبار بین المللی کشاورزی و آب - نیمه اول اسفند 98

چکیده آمار تجارت خارجی بخش کشاورزی و صنایع غذایی

 در ده ماهه نخست سال 1398

 و مقایسه آن با مدت مشابه سال های قبل

این گزارش با پردازش و تحلیل اطلاعات بخش کشاورزی و صنایع غذایی داده های آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران تهیه و برای اطلاع رسانی به فعالان اقتصادی و پژوهشگران ارائه می گردد. اطلاعات ده ماه نخست سال جاری با داده های مدت مشابه هفت سال گذشته (سالهای 91 الی 97) مقایسه شده است و در آن واردات محصولات اساسی کشاورزی و صنایع غذایی، صادرات محصولات عمده کشاورزی و صنایع غذایی و تراز تجاری ده ماهه نخست سال 1398 و مدت مشابه سال های قبل نیز قید گردیده است.

• صادرات:

در ده ماهه سال 1398 ، مقدار صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی 5692 هزار تن و به ارزش 4673 میلیون دلار می باشد که از نظر وزن 4.9 درصد و از نظر ارزش 13.2 درصد کل صادرات کالاهای غیر نفتی کشور را به خود اختصاص داده است. ارزش صادرات ده ماهه نخست سال 1398 نسبت به گزارش مدت مشابه سال قبل 14.5 درصد کاهش داشته و در مقایسه با متوسط شش سال منتهی به سال 1396 نیز 8.6 درصد کاهش دارد.

اقلام عمده صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی شامل انواع میوه های درختی به ارزش 1576.2 میلیون دلار با سهم 33.7 درصد، انواع سبزیجات و محصولات جالیزی[1] به ارزش 1049 میلیون دلار با سهم 22.4 درصد، شیر و فرآورده های آن به ارزش 358.1میلیون دلار با سهم7.7درصد،زعفران 230.7 میلیون دلار با سهم حدود 5 درصد وماهی و میگو به ارزش 190.5 میلیون دلار با سهم 4.1 درصد  از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده است. متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی 821 دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیر نفتی کشور (308 دلار) 166.6 درصد بیشتر است.متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی صادراتی در ده ماهه نخست سال 98، 107430 ریال و متوسط کل صادرات غیر نفتی کشور 83162 ریال بوده است.

[1]شامل: سیب زمینی، پیاز و موسیر، گوجه فرنگی، انواع کاهو، کلم و سایر سبزیجات تازه و یا خشک کرده و همچنین هندوانه، خیار و خربزه می باشد.

• واردات:

مقدار واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در ده ماه نخست سال 98، 19686 هزار تن با ارزش 10458 میلیون دلار بوده که به ترتیب از نظر وزن 17.1 درصد و از نظر ارزش 29.4 درصد کل واردات کشور را شامل می شود.ارزش واردات در این مدت 25.2 درصد بیشتر از سال قبل و در مجموع نیز 12.5 درصد بیشتر از میانگین شش سال منتهی به سال 1396 بوده است.

اقلام عمده وارداتی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در ده ماهه نخست سال 98،ذرت به ارزش 1709.4میلیون دلار با سهم 16.3 درصد، شامل برنج به ارزش 1391.3 میلیون دلار با سهم 13.3 درصد، روغن نباتی به ارزش 1073 میلیون دلار با سهم 10.3 درصد، دانه سویا به ارزش 842.4 میلیون دلار با سهم 8 درصد، کنجاله به ارزش 800 میلیون دلار با سهم 7.6 درصد، جو به ارزش 772.4میلیون دلار با سهم 7.4 درصد، گوشت قرمز به ارزش 663.4 میلیون دلار با سهم 6.3 درصد، قند و شکر به ارزش 577.7 میلیون دلار با سهم 5.5 درصد،چای به ارزش 346.5 میلیون دلار با سهم 3.3 درصد و انواع میوه به ارزش 299.4 میلیون دلار با سهم 2.9 درصد، از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده که در مجموع حدود 80.3 درصد ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی را شامل می شوند. متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی بخش کشاورزی در ده ماهه نخست سال جاری، 536 دلار می باشد، که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی کل کشور (776 دلار) حدود 69 درصد کمتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی وارداتی 42460 ریال و متوسط واردات کشور42001 ریال بوده است.

• تراز تجاری:

تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در ده ماه نخست سال 1398 ، 5784- میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل دو برابر کسری تراز نشان میدهد (ارزش صادرات 14.5 درصد کاهش و ارزش واردات 25.2 درصد افزایش داشته است)کسری تراز تجاری ده ماهه نخست سال 98نسبت به میانگین شش سال منتهی به 1396 که 4183- میلیون دلار بوده، 38.3 درصد کسری داشته است.

.

جدول 1- تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در ده ماه نخست سال 1398  و مقایسه آن با مدت مشابه سالهای91 الی97

• نهاده های کشاورزی
  • آفتکش ها

در ده ماه نخست سال 1398 ، جمعا 26178.9 تن آفتکش بصورت آماده مصرف و 15769 تن بصورت تکنیکال وارد کشور گردیده که در مقایسه با سال قبل، آفتکش های آماده مصرف 159درصد و تکنیکال‌ها 84.6درصد افزایش نشان میدهد.در مجموع با تبدیل آفتکش های تکنیکال به آماده مصرف (با اعمال ضریب تبدیل 2.5) میتوان نتیجه گرفت که در ده ماهه نخست سال 98 مقدار واردات آفتکش ها نسبت به مدت مشابه سال قبل 108.5 درصد افزایش دارد و در این رابطه سهم افزایشی علف کش ها 111.6 درصد قارچ کش ها 168.7 درصد و حشره کش ها 117.4 درصد بوده است.

جمع کل ارزش آفتکش های وارداتی در ده ماهه نخست سال 98، 322 میلیون دلار می باشد که حدود115.8درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است.

در ده ماه نخست سال 1398  مقدار 1432.6 تن آفتکش آماده مصرف و 347.6 تن آفتکش تکنیکال جمعا با ارزش 3364.5 هزار دلار صادر گردیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر مقدار آماده مصرف 18.6 درصد کاهش و تکنیکال 15.2 درصد افزایش داشته و از نظر ارزش جمعا 23.3 درصد کاهش دارد.

• کود ها

کل واردات کود ها در ده ماه نخست سال 1398 ، 516.9 هزار تن با ارزش 280.9 میلیون دلار بوده که در مقایسه با سال قبل از نظر وزنی 62.6 درصد و از نظر ارزش 67.8 درصد افزایش نشان می دهد. در بین انواع کود های وارداتی به ترتیب کودهای پتاسه133.2 درصد، کودهای فسفره 116.3 درصد و ازته 17.7 درصد افزایش وNPK27.2 درصد، کودهای میکرو 14.1 درصد، به ترتیب از نظر مقدار نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته اند.

در ده ماهه نخست سال 1398  مقدار 3875هزار تن کود باارزش 720 میلیون دلار صادر گردیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب از نظر مقدار 20.7 درصد افزایش و از نظر ارزش 7.3درصد کاهش داشته است.

• بذر

در مجموع کل واردات بذر و سایر اندام های تکثیر شونده گیاهی در ده ماه نخست سال 1398 ، 7600.5 تن با ارزش 115.1 میلیون دلار بوده که نسبت به سال قبل از نظر وزنی حدود 22.1 درصد و از نظر ارزش 19.9 درصد افزایش نشان میدهد از بین بذور مهم مقدار واردات بذر سبزیجات با کاهش 49.7 درصدی روبرو بوده است؛ لیکن بذر یونجه و شبدر با افزایش جهشی مواجه، بذر ذرت با 102.6 درصد وبذر چغندر قند با 81.4 درصد نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته اند.

در ده ماهه نخست سال 1398  جمعا مقدار 6684 تن بذر و سایر اندامهای تکثیر شونده گیاهی با ارزش 10412 هزار دلار صادر گردیده که بخش اعظم آن مربوط به سایر اندامهای تکثیر شونده می باشد. این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر مقدار 8.9 درصد افزایش و از نظر ارزش 51.8 درصد کاهش نشان میدهد.

• میزان بارندگی:

• طی چهار ماه گذشته از سال آبی 99-1398میزان بارندگی 134.2میلیمتر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 5درصد افزایش و در مقایسه با بلند مدت (51 ساله) نیز 36 درصد افزایش داشته است.

   

   

گزارش ماهیانه پایش و تحلیل قیمت مواد غذایی - فوریه 2020

اخبار بین المللی کشاورزی و آب - نیمه دوم بهمن 98